RỬA TIỀN SẼ BỊ XỬ LÝ NHƯ THẾ NÀO THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT?
Hiện nay, hoạt động rửa tiền là một hoạt động tội phạm rất phức tạp và nguy hiểm. Hành vi này không chỉ là vấn đề của cá nhân hay tổ chức tội phạm, mà còn đe dọa đến sự ổn định của kinh tế và an ninh quốc gia. Hãy cùng Luật Việt Chính tìm hiểu quy trình rửa tiền và xử lý hành vi rửa tiền theo quy định của pháp luật.
1. Rửa tiền là gì?
Theo quy định của pháp luật, rửa tiền là hành vi của tổ chức, cá nhân nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc của tài sản do phạm tội mà có. Trong đó, tài sản do phạm tội mà có là tài sản có được trực tiếp hoặc gián tiếp từ hành vi phạm tội; phần thu nhập, hoa lợi, lợi tức, lợi nhuận sinh ta từ tải sản có được từ hành vi phạm tội.
Tham khảo: Tội trộm cắp tài sản là gì? Quy định của pháp luật?
Có thể hiểu rằng, rửa tiền chính là quá trình biến đổi tiền lậu, tiền từ việc làm trái pháp luật thành tiền hợp pháp. Nó là hoạt động phi pháp nhằm che đậy nguồn gốc của tiền lậu và xóa chứng cứ phạm tội. Quá trình này được hình thành từ việc đưa tiền từ hoạt động phi pháp vào hệ thống tài chính hợp pháp để tạo ra sự hợp pháp hóa cho số tiền.
2. Phương thức, thủ đoạn của tội phạm rửa tiền:
Hiện nay, Việt Nam có bốn cách rửa tiền rất phổ biến như sau:
* Thông qua hệ thống tài chính:
Việc chia nhỏ và chuyển các khoản tiền nhằm tránh sự chú ý của cơ quan chức năng về giao dịch cho giá trị lớn là một trong những phương thức chủ yếu của các đối tượng rửa tiền. Căn cứ theo Điều 3 Quyết định số 11/2023/QĐ – TTg ngày 27/04/2023 của Thủ tướng Chính phủ, các tổ chức tài chính hoặc cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có chức năng gửi tiền, chuyển tiền phải có trách nhiệm báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nếu như muốn chuyển tiền giá trị lớn hơn 400.000.000 đồng ra nước ngoài. Chính vì vậy, các đối tượng rửa tiền thường sẽ chí nhỏ số tiền, chuyển nhiều lần theo quy định hoặc thuê người khác chuyển tiền để tránh bị phát hiện.
* Thông qua hệ thống thương mại quốc tế:
Với phương thức này, các đối tượng sẽ lập nhiều công ty xuất nhập khẩu làm ăn với nước ngoài, làm thủ tục tạm nhập tái xuất hàng hóa để che đậy cho việc vẫn chuyển tiền trái phép từ Việt Nam ra nước ngoài nhằm che giấu hành vi phạm tội nguồn. Đầy là hình thức dịch vụ ngầm chuyển tiền bất hợp pháp ra nước ngoài thu phí trên tổng số tiền chuyển đi với thu đoạn giả mạo thanh toán giao dịch hàng hóa, dịch vụ trong thương mại quốc tế. Có thể hiểu như sau người phạm tội sẽ biến hoạt động chuyển tiền bất hợp pháp thành hợp pháp, nguồn gốc tiền được rửa sạch vì mang danh nghĩa thanh toán quốc tế qua ngân hàng. Không nhất thiết số tiền này có xuất xứ từ Việt Nam mà có thể được chuyển từ nước ngoài về rồi bằng hoạt đồng chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài.
* Thông qua việc đầu tư bất động sản hoặc mua tài sản:
Việc đầu tư bất động sản hoặc mua các tài sản có giá trị lớn, tính thanh khoản cao như mua kim cương, túi xách, đồng hồ hàng hiệu,….cùng là một trong các phương thức chủ yếu của các đối tượng rửa tiền. Theo đó, các đối tượng sẽ mua đi bán lại tài sản nhiều lần, nhiều nơi, gây nên khó khăn cho công tác truy vết tài sản nguồn.
* Thông qua tiền ảo:
Thông qua tiền ảo là phương thức thủ đoạn rửa tiền còn rất mới và dường như trong công tác quản lý của nhà nước về loại hình này còn đang lỏng lẻo. Tiền ảo hay còn gọi là tiền mã hóa là một tài sản kỹ thuật được thiết kế để làm trao đổi trung gian như tiền thật như đồng Bitcoin, Binance coin…Ở Việt Nam, tiền ảo như Bitcoin không được công nhận là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp theo quy định Việt Nam. Tuy nhiên, đầu tư mua bán tiền ảo thì hiện chưa có quy định nào hướng dẫn hoặc luật nào điều chỉnh. Sử dụng tiền ảo để rửa tiền dễ dàng hơn rất nhiều so với các phương thức mà Luật Việt Chính nêu trên và khả năng có thể truy vết rất hạn chế.
Tham khảo: Dịch vụ công chứng tại nhà
Ví dụ: Nếu như đối tượng rửa tiền muốn chuyển tiền giá trị lớn hơn 400.000.000 đồng ra nước ngoài, tổ chức nhận tiền gửi phải có trách nhiệm báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt nam theo Điều 3 Quyết định số 11/2023/QĐ – TTg ngày 27/04/2023 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, nếu cá nhân sử dụng số tiền trên 400.000.000 đồng mua tiền ảo qua ứng dụng Binance theo hình thức cá nhân với cá nhân, thì không ai xác minh và kiểm soát. Số tiền ảo sau khi chuyển đổi được có thể tùy ý bán trên thị trường, chuyển cho người khác hoặc đổi sang một ngoại tệ khác mà không bị một tổ chức tài chính hay cơ quan chức năng nào giám sát.
Hiện nay tiền ảo nói chung và đồng Bitcoin nói riêng trở nên rất phổ biến bởi phương thức giao dịch dễ dàng, tính thanh khoản cao, không chịu các quy định về đóng thuế Thu nhập cá nhân. Các đối tượng phạm tội cũng rất ưa thích việc dùng tiền ảo để rửa tiền bởi tính ẩn danh và giao dịch xuyên biên giới rất nhanh chóng mà không lo sợ bị giám sát.
3. Các tác động tiêu cực của hành vi rửa tiền:
Khi tìm hiểu rửa tiền là gì, chúng ta không thể bỏ qua các tác động tiêu cực mà nó đem đến cho cá nhân nói riêng và quốc gia nói chung. Các nỗ lực cần được tiến hành để chống lại rửa tiền, tăng cường hệ thống kiểm soát và xử lý vi phạm tài chính liên quan.
* Mất cân bằng cho nên kinh tế: Việc chuyển đổi tiền lậu thành tài sản hợp pháp làm tăng sự giàu có bất hợp pháp của các cá nhân hoặc tổ chức tội phạm. Nó gián tiếp tạo ra sự bất công và chênh lệch kinh tế trong xã hội.
* Lỗ hổng tài chính: Vấn đề rửa tiền sẽ trực tiếp gây ra lỗ hổng, sự mất cân đối trong hệ thống tài chính, Việc đưa tiền lậu vào hệ thống tài chính hợp pháp làm suy yếu đi tính minh bạch và đáng tin cậy của các Ngân hàng, cơ sở tài chính. Đồng thời gây nên nguy cơ tài chính cho các tổ chức, cá nhân khác. Sử dụng các phương pháp gian lận để rửa tiền tạo ra sự bất ổn. Người dân sẽ mất dần niềm tin vào hệ thống tài chính.
* Hoạt động tội phạm diễn ra phổ biến: Nếu quốc gia, cơ quan có thẩm quyền không kịp thời ngăn chặn hành vi trái pháp luật này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động phạm tội diễn ra nhiều hơn. Thậm chí đặc biệt nghiêm trọng như buôn lậu, ma túy, buôn người và khủng bố. Việc che đậy nguồn gốc của tiền lậu còn gây ra sự phân cực xã hội một cách trầm trọng.
* Đe dọa đến an ninh quốc gia: Không thể phủ nhận là tội phạm rửa tiền thường liên quan chặt chẽ đến hoạt động tài chính của các nhóm khủng bố và tổ chức tội phạm. Tiền lậu được sử dụng để tài trợ cho các hoạt động khủ bố, gây ra mất an ninh quốc gia và đe dọa sự ổn định toàn cầu.
* Gian lận thuế: Việc rửa tiền thường xuyên đi kèm với việc gian lận thuế. Việc chuyển tiền lậu qua các kênh không thể theo dõi giúp tôi phạm trốn tránh trách nhiệm thuế, gian lận thuế. Hành vi này gây mất cân đối trong ngân sách công, thiệt hại cho sự phát triển kinh tế của quốc gia.
* Tác động tiêu cực tới xa hội: Các tác động tiêu cực đến xã hội của hành vi này như gia tăng tội phạm, làm suy yếu công lý, sự tin cậy vào hệ thống pháp luật. Nó cũng góp phần cho sự bất bình đẳng kinh tế, xã hội, làm tăng sự phân cực, gây ra sự mất lòng tin và bất ổn trong cộng đồng.
4. Xử lý đối với hành vi rửa tiền.
Theo quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) truy cứu trách nhiệm hình sự về tội rửa tiền như sau:
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào giao dịch tài chính, ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có;
b) Sử dụng tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác;
Tham khảo: Dịch vụ công chứng ngoài giờ
c) Che giấu thông tin về nguồn gốc, bản chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó;
d) Thực hiện một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b và c khoản này đối với tiền, tài sản biết là có được từ việc chuyển dịch, chuyển nhượng, chuyển đổi tiền, tài sản do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Phạm tội 02 lần trở lên;
d) Có tính chất chuyên nghiệp;
đ) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
e) Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
g) Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
a) Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.
4. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
6. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, c, d, đ, e, g và h khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 10.000.000.000 đồng đến 20.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 01 năm đến 03 năm;
d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.”
Các hình phạt nghiêm trọng này nhằm đảm bảo tính răn đe và trừng phạt đối với những hành vi vi phạm pháp luật về rửa tiền. Điều này góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng, đồng thời giúp ngăn chặn hoạt động rửa tiền, bảo vệ an ninh tài chính và tiền tệ của đất nước.
Trên đây là bài viết về xử lý trách nhiệm hình sự đối với hành vi rửa tiền. Mong rằng qua bài viết này, quý bạn đọc sẽ nắm bắt được các thông tin cần thiết. Nếu còn thắc mắc, hãy liên hệ với chúng tôi quan Website này hoặc qua zalo 0911.111.099 chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp thắc mắc đến bạn 24/7.
Trân trọng!
